تاسیسات چیست و چه کاربردی در ساختمان سازی دارد

تاسیسات ساختمانی به کلیه سیستم‌هایی گفته می‌شود که برای فراهم کردن شرایط مطلوب و مناسب برای زندگی و کار در ساختمان لازم هستند. شامل سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، تهویه مطبوع، گاز، آب، برق، تلفن، تخلیه فاضلاب، ارتباط داخل و خارج ساختمان، ارتباط بین طبقات و غیره است. تاسیسات ساختمانی باید بر اساس نقشه های معماری و مهندسی طراحی و اجرا شوند و با ساختار ساختمان هماهنگ باشند

انواع تاسیسات

دو دسته کلی مکانیکی و الکتریکی تقسیم می‌شوند. مکانیکی شامل سامانه‌های حرارتی (گرمایش و سرمایش)، بهداشتی (آب و فاضلاب)، گازرسانی، تهویه مطبوع و آسانسور است. تاسیسات الکتریکی شامل سامانه‌های روشنایی، قدرت، اعلام حریق، اعلام و اطفاء می باشد.

تاسیسات مکانیکی

این نوع را می توان به عنوان مهمترین قسمت تاسیسات ساختمان نام برد و قلب ساختمان به حساب می آید. در واقع راحتی ساکنین آپارتمان ها به تاسیسات مکانیکی ساختمان بستگی زیادی دارد و در صورت بروز نقص کل ساختمان دچار نقص می شود.

تاسیسات مکانیکی شامل سامانه های گرمایشی و سرمایشی، تهویه مطبوع، آب و فاضلاب، گاز، آتش نشانی، استخر و گازهای طبی هستند. این سامانه ها برای تنظیم دما، رطوبت، جریان هوا، تأمین آب و گاز، حفاظت از جان و مال در برابر حریق و ارائه خدمات بهداشتی و تفریحی در ساختمان مسئول هستند.

سیستم های بهداشتی ساختمان ها مانند فاضلاب: این سیستم ها با استفاده از انواع لوله ها، شیرآلات، وسایل بهداشتی، پمپ ها، تانک ها و … آب مورد نیاز را در ساختمان تامین و فاضلاب را دفع می کنند. این سیستم ها باید با توجه به استانداردهای بهداشتی، مقررات آب و فاضلاب، ظرفیت و کارایی ساختمان طراحی و اجرا شوند.

تاسیسات گاز کشی به ساختمان ها: این سیستم ها با استفاده از انواع لوله ها، شیرآلات، کنتورها، دستگاه های گرمایشی و پخت و پز و … گاز مورد نیاز را در ساختمان تامین می کنند. این سیستم ها باید با توجه به استانداردهای ایمنی، مقررات گازرسانی، فشار و جریان گاز طراحی و اجرا شوند.

 

ساخت استخر، جکوزی و تاسیسات سونا: این سیستم ها با استفاده از انواع لوله ها، شیرآلات، پمپ ها، فیلترها، هیترها، نورپردازی و … آب و بخار مورد نیاز را در فضاهای تفریحی و رفاهی ساختمان تامین می کنند. این سیستم ها باید با توجه به استانداردهای بهداشتی، مقررات آب و فاضلاب، دما و رطوبت طراحی و اجرا شوند.

تاسیسات خاموش کننده آتش: این سیستم ها با استفاده از انواع لوله ها، شیرآلات، پمپ ها، تانک ها، آژیرها، اسپرینکلرها، دودکش ها و … آب و گاز مورد نیاز را در صورت بروز حریق در ساختمان تامین و آتش را خاموش می کنند. این سیستم ها باید با توجه به استانداردهای ایمنی، مقررات آتش نشانی، نوع و مقدار مواد قابل اشتعال طراحی و اجرا شوند.

نصب و راه اندازی پله برقی و آسانسور: این سیستم ها با استفاده از انواع موتورها، کابل ها، ریل ها، کابین ها جابجایی را بر عهده دارند.

سیستم های مربوط به سرمایش و گرمایش در ساختمان ها: این سیستم ها با استفاده از انواع پکیج، کولر، شوفاژ، رادیاتور، فن کوئل، چیلر، کولینگ تاور و … دمای مناسب را در فضاهای مختلف ساختمان تنظیم می کنند. این سیستم ها باید با توجه به شرایط اقلیمی، نوع معماری، مساحت و نوع کاربری ساختمان طراحی و اجرا شوند.

تاسیسات الکتریکی

از آن می توان به عنوان دومین قسمت مهم تاسیسات ساختمان نام برد و روح ساختمان به حساب می آید. در واقع بدون تاسیسات الکتریکی، هیچ یک از سیستم های مکانیکی و الکترونیکی ساختمان قابل استفاده نخواهند بود.

تاسیسات الکتریکی شامل سامانه های روشنایی، برق، تلفن، ارتباطات، اعلام و اطفاء حریق، کنترل دسترسی، نظارت تصویری و صوتی هستند. این سامانه ها برای تأمین انرژی الکتریکی، روشنایی مناسب، ارتباط داخل و خارج ساختمان، افزایش امنیت و کنترل وضعیت ساختمان مسئول هستند.

سیستم های مربوط به برق رسانی به ساختمان ها: این سیستم ها با استفاده از انواع کابل ها، تابلو ها، کلید ها، پریز ها، فیوز ها، کنتور ها، پست ها و … برق مورد نیاز را در ساختمان تامین و توزیع می کنند. این سیستم ها باید با توجه به استانداردهای ایمنی، مقررات برق، جریان و ولتاژ برق طراحی و اجرا شوند.

سیستم های مربوط به روشنایی در ساختمان ها: این سیستم ها با استفاده از انواع لامپ ها، چراغ ها، نورپردازی ها، سنسور ها، تایمر ها و … نور مورد نیاز را در فضاهای مختلف ساختمان تامین و کنترل می کنند. این سیستم ها باید با توجه به استانداردهای روشنایی، نوع معماری، مساحت و نوع کاربری ساختمان طراحی و اجرا شوند.

 

سیستم های مربوط به ارتباطات در ساختمان ها: این سیستم ها با استفاده از انواع تلفن، فکس، اینترنت، شبکه، تلویزیون، آنتن، دوربین و … ارتباطات صوتی و تصویری را در ساختمان تامین و انتقال می کنند. این سیستم ها باید با توجه به استانداردهای ارتباطات، نوع معماری، مساحت و نوع کاربری ساختمان طراحی و اجرا شوند.

سیستم های مربوط به حفاظت و امنیت در ساختمان ها: این سیستم ها با استفاده از انواع آژیر، آلارم، دزدگیر، آشکارساز حرکت، آشکارساز دود، کارت خوان، درب بازکن، قفل الکترونیکی و … امنیت ساختمان و ساکنین آن را تضمین و هشدار می دهند. این سیستم ها باید با توجه به استانداردهای امنیتی، نوع معماری، مساحت و نوع کاربری ساختمان طراحی و اجرا شوند.

تفاوت تاسیسات مکانیکی و الکتریکی در این است که تاسیسات مکانیکی با استفاده از قطعات مکانیکی، خدمات مورد نیاز ساختمان را تامین می کنند، در حالی که تاسیسات الکتریکی با استفاده از کابل ها و تجهیزات برقی، انتقال و توزیع برق را در ساختمان انجام می دهند.

تاسیسات الکتریکی شامل شبکه ای از کابل ها و تجهیزات مورد استفاده برای انتقال، توزیع و تبدیل ایمن برق از یک نقطه مرکزی به نقاط مختلف ساختمان هستند. تاسیسات الکتریکی برای روشنایی، تغذیه دستگاه ها، ارتباطات، امنیت و کنترل ساختمان نقش دارند.

جدا کردن بخش های تاسیسات

جدا کردن تاسیسات مکانیکی و الکتریکی مزایا و معایبی دارد.

برخی از مزایا این کار عبارتند از:

1_کاهش هزینه‌های ساخت و نگهداری تاسیسات با جلوگیری از تداخل و تاثیر منفی بر یکدیگر.
2_افزایش امنیت و کنترل تاسیسات با امکان جداگانه کردن و قطع کردن بخش‌های مختلف در صورت بروز خطا یا حادثه.

برخی از معایب عبارتند از:

1_افزایش فضای مورد نیاز برای قرار دادن تاسیسات در ساختمان.
2_افزایش پیچیدگی و زمان طراحی و اجرای تاسیسات با توجه به نوع و تعداد سیستم‌های مورد استفاده.

نتیجه گیری

در این مقاله به بررسی انواع تاسیسات ساختمان و کاربرد آن ها در ساختمان سازی پرداختیم. دیدیم که تاسیسات ساختمان شامل دو دسته مکانیکی و الکتریکی است که هر یک شامل چندین زیر مجموعه است. همچنین دیدیم که تاسیسات ساختمان نقش بسیار مهم و حیاتی در افزایش رفاه و آسایش ساکنین ساختمان دارد. برای طراحی و اجرای صحیح تاسیسات ساختمان باید از استانداردهای معتبر و مقررات مربوطه استفاده شود. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد.

 

برای مشاهده فیلم های آموزشی کانال آپارات، اینجا کلیک کنید.